Drodzy Pacjenci, według statystyk nowotwory głowy i szyi stanowią ok. 5% wszystkich zarejestrowanych w naszym kraju nowotworów złośliwych, choć lekarze sugerują, że dane mogą być zaniżone. Problem dotyczy najczęściej mężczyzn po 45 roku życia. Wydawać by się zatem mogło, że temat jest raczej niszowy, jednak nie do końca jest to prawda. W ostatnich latach obserwuje się rosnącą zachorowalność na dolegliwości z tej grupy i to nie tylko wśród osób z grupy największego ryzyka, ale również u młodszych pacjentów. Rokrocznie na świecie notuje się ok. 600 tysięcy nowych przypadków, co czyni te choroby siódmym najczęściej występującym nowotworem na świecie. Tutaj trzeba jednak zadać pytanie co kryje się pod terminem „nowotwory głowy i szyi”? Jakie są ich cechy wspólne? Jakie objawy powinny wzbudzić nasz niepokój? Na te pytania odpowiedzi udziela laryngolog dr n. med. Krzysztof Sindrewicz.
Nowotwory głowy i szyi to termin zbiorczy obejmujący wszystkie nowotwory umiejscowione w tej okolicy za wyjątkiem mózgu i gałki ocznej (te stanowią odrębną grupę). Klasyfikacja taka została przyjęta ze względu na ich cechy wspólne dotyczące objawów i sposobów leczenia. Do grupy nowotworów głowy i szyi zaliczamy raka gardła, krtani, jamy ustnej, języka, nosa i zatok, tarczycy oraz ucha. W większości przypadków cechuje je rozwój miejscowo-regionalny i tylko w ok. 10% przypadków pojawiają się odległe przerzuty.
Na nowotwory szyi i głowy najbardziej narażone są osoby po 45 roku życia palące papierosy (ryzyko jest nawet do 6 razy większe!) oraz nadużywające alkoholu. Ostatnio jednak problem coraz częściej obserwuje się u młodszych pacjentów i w tym wypadku za głównego winowajcę uważa się wirusa brodawczaka ludzkiego HPV, którym można zarazić się drogą płciową.
Aby ułatwić diagnostykę, specjaliści opracowali specjalną metodę zwaną „ jeden przez trzy”. Zgodnie z tą zasadą lekarz pierwszego kontaktu powinien skierować pacjenta na dalsze badania, jeżeli przez 3 tygodnie występuje u niego przynajmniej 1 z poniższych objawów:
- zmiany na języku i w jamie ustnej – czerwony lub biały nalot na języku, pieczenie, owrzodzenia,
- ból gardła,
- chrypka,
- ból i trudności podczas połykania,
- guzek na szyi,
- zatkany nos lub krwawienie z nosa.
Wśród dodatkowych symptomów niepokój powinny również wzbudzić promieniujące bóle gardła, spadek masy ciała, powiększenie węzłów chłonnych, zaburzenia węchu, wzroku, słuchu oraz smaku, a także duszności lub brzydki zapach z ust. Niestety jednak, jak widać, objawy nowotworów głowy i szyi łudząco przypominają przeziębienie, co utrudnia wczesne ich wykrycie i leczenie.
W przypadku podejrzenia choroby lekarz zleca szereg badań, w tym USG, rezonans magnetyczny, tomografię komputerową czy diagnostykę histopatologiczną. Następnie dobierane jest odpowiednie leczenie, które może obejmować zabieg chirurgiczny, chemio- lub radioterapię lub immunoterapię. Jak już wspomniano, największe szanse na skuteczne wyleczenie mają pacjenci, u których rak został rozpoznany na wczesnym etapie. Co istotne, ze względu na specyficzne ulokowanie zmian nowotworowych, fundamentalne znaczenie w terapii ma rehabilitacja obejmująca terapię fizykalną i zawodową, naukę mowy i przełykania oraz optymalne dostosowanie diety.
