Hipogonadyzm męski – cicha epidemia XXI wieku
Niedobór testosteronu, czyli hipogonadyzm męski, to częsty i często nierozpoznawany problem zdrowotny u dorosłych mężczyzn. W populacji ogólnej objawy kliniczne niedoboru dotyczą około 20–30% mężczyzn po 40. roku życia, ale wśród osób z nadmierną masą ciała częstość ta wzrasta nawet do 80%.
Co jeszcze bardziej alarmujące — tylko około 1% mężczyzn z otyłością i hipogonadyzmem jest zadowolonych ze swojego życia seksualnego, mimo że objawy te często wynikają wprost z niskiego testosteronu. Wielu mężczyzn przypisuje swoje dolegliwości „stresowi”, zmianom związanym z wiekiem czy otyłością, nie zdając sobie sprawy, że ich objawy mają hormonalne podłoże.
Jak możesz zauważyć hipogonadyzm u siebie?
Objawy niedoboru testosteronu są często niespecyficzne, ale to właśnie one składają się na codzienne problemy pacjenta. Jeśli obserwujesz u siebie:
- masz mniejsze libido lub trudności z osiągnięciem i utrzymaniem erekcji,
- czujesz przewlekłe zmęczenie i brak energii,
- trudniej budujesz masę mięśniową mimo treningów,
- łatwiej przybywa Ci tłuszczu, zwłaszcza w okolicach brzucha,
- nastrój jest obniżony, częściej czujesz smutek lub drażliwość,
- masz problemy z koncentracją i pamięcią,
- śpisz gorzej niż dawniej,
to są sygnały, które nie powinny być ignorowane. Hipogonadyzm to nie tylko „spadek libido” – to zaburzenie ogólnoustrojowe, które wpływa na Twoje życie każdego dnia.
TRT – czym naprawdę jest terapia testosteronem?
Terapia zastępcza testosteronem (TRT) to leczenie niedoboru hormonu, mające na celu przywrócenie stężeń testosteronu do fizjologicznych zakresów, a nie przekroczenie ich. Celem TRT jest redukcja objawów hipogonadyzmu, poprawa jakości życia, składu ciała i metabolizmu, a także – co szczególnie istotne – zmniejszenie ryzyka powikłań związanych z chorobami sercowo-naczyniowymi.
TRT nie jest zabiegiem kosmetycznym ani „suplementem”; to medyczna terapia hormonalna, wymagająca odpowiedniego rozpoznania, kwalifikacji i systematycznego monitorowania.
Najczęstsze mity dotyczące TRT
Mit 1: „TRT zwiększa ryzyko zawału i udaru”
To jeden z najczęściej powtarzanych argumentów przeciwko terapii hormonalnej. Dane z wcześniejszych, małych i niedostatecznie kontrolowanych badań sugerowały możliwe ryzyko, co wprowadziło wątpliwości w środowisku klinicznym.
Jednak badanie TRAVERSE – jedno z największych i najlepiej zaprojektowanych badań nad TRT objęło ponad 5200 mężczyzn z potwierdzonym hipogonadyzmem i wysokim ryzykiem sercowo-naczyniowym. Dzięki temu mamy najlepsze do tej pory dowody dotyczące kardiologicznego bezpieczeństwa TRT.
Pacjenci, którzy otrzymywali testosteron, nie mieli wyższego ryzyka poważnych zdarzeń sercowo-naczyniowych (takich jak zawał mięśnia sercowego, udar mózgu czy zgon z przyczyn sercowo-naczyniowych) w porównaniu z grupą placebo przez medianę ponad 22 miesięcy obserwacji.
To bardzo ważna informacja: TRT nie zwiększa ryzyka sercowo-naczyniowego, nawet u mężczyzn z chorobami serca lub wysokim ryzykiem kardiologicznym.
Jako kardiolog mogę podkreślić — bezpieczeństwo układu krążenia w trakcie TRT jest potwierdzone solidnymi danymi, pod warunkiem właściwej kwalifikacji i monitorowania.
Mit 2: „Testosteron powoduje raka prostaty”
To mit ugruntowany w dawnych teoriach, które nie znalazły potwierdzenia we współczesnych badaniach. Obecne dane kliniczne pokazują, że TRT nie zwiększa ryzyka rozwoju raka prostaty ani nie przyspiesza jego wzrostu, jeśli pacjent jest odpowiednio monitorowany.
Standardowo oznaczamy PSA i monitorujemy występowanie ewentualnych objawów ze strony gruczołu krokowego.
TRT nie działa jak „paliwo dla nowotworu” w fizjologicznych dawkach – ten pogląd należy do przeszłości.
Mit 3: „TRT niszczy własną produkcję testosteronu”
To prawda, że terapia hormonalna hamuje endogenną produkcję testosteronu, ale tylko dlatego, że Twój organizm i tak nie produkował go wystarczająco.
TRT ma na celu:
- przywrócenie hormonów do normalnych poziomów,
- poprawę funkcji metabolicznych,
- redukcję objawów klinicznych.
Wielu pacjentów obawia się, że terapia będzie potrzebna „na zawsze”. W praktyce kluczowa jest ocena Twojego stanu zdrowia, celów terapeutycznych i odpowiedni plan leczenia, który może obejmować różne strategie terapeutyczne.
Bezpieczeństwo TRT – jak to wygląda w praktyce?
TRT prowadzona odpowiedzialnie opiera się na trzech filarach:
1. Rzetelna diagnostyka
- potwierdzone niskie stężenia testosteronu w badaniach,
- pełna ocena objawów klinicznych,
- ocena ryzyka sercowo-naczyniowego i metabolicznego.
2. Indywidualna kwalifikacja
Nie każdy pacjent z niskim wynikiem testosteronem kwalifikuje się automatycznie do TRT. Decyzja terapeutyczna uwzględnia Twój wiek, objawy, choroby współistniejące i preferencje.
3. Systematyczny monitoring
Regularne kontrole obejmują:
- testosteron całkowity, estradiol, prolaktyna
- SHBG
- dodatkowe hormony w zależności od potrzeb
- morfologię (w tym hematokryt),
- PSA i ocenę prostaty,
- profil lipidowy,
- ocenę czynników ryzyka sercowo-naczyniowego.
Tylko taki model terapii daje maksymalne bezpieczeństwo i efekty.
Podsumowanie – oddzielamy fakty od strachu
Hipogonadyzm to częsta, realna i znacząca choroba, szczególnie w kontekście nadmiernej masy ciała, metabolicznych problemów i jakości życia mężczyzny.
TRT to udokumentowana, bezpieczna i skuteczna terapia, której obawy są w dużej mierze oparte na mitach i nieaktualnych danych.
Dzięki badaniu TRAVERSE wiemy jednoznacznie, że przy właściwej kwalifikacji i monitorowaniu TRT:
- nie zwiększa ryzyka zdarzeń sercowo-naczyniowych,
- nie zwiększa ryzyka raka prostaty,
- znacząco poprawia jakość życia i objawy kliniczne hipogonadyzmu.
Jeśli zmagasz się z objawami niedoboru testosteronu – nie ignoruj ich.
Dzisiejsza medycyna oferuje precyzyjne narzędzia diagnostyczne i terapeutyczne, które mogą realnie poprawić Twoje zdrowie, nastrój i funkcje organizmu.
TRT to nie „moda” ani „fanaberia”.
To leczenie z naukowym uzasadnieniem, bezpieczne i skuteczne, jeśli jest prowadzone prawidłowo.
Autor: dr n. med. Rafał Rudzik
kardiolog, specjalista terapii testosteronem (TRT)
Umów się na pierwszą konsultację
Jeśli zauważasz u siebie objawy niedoboru testosteronu, nie odkładaj diagnostyki na później.
Doświadczony zespół lekarzy Centrum Medycznego Balticmed Kaszubska pomoże Ci bezpiecznie ocenić Twój stan zdrowia, dobrać odpowiednie leczenie i przeprowadzić terapię w oparciu o aktualną wiedzę medyczną.
Nie musisz zgadywać ani działać na własną rękę.
Masz prawo do rzetelnej diagnozy i skutecznego leczenia.
Centrum Medyczne Balticmed Kaszubska
📍 ul. Kaszubska 52, 70-226 Szczecin
📞 573 871 424
Zadzwoń dziś – Twoje zdrowie hormonalne i sercowo-naczyniowe zasługuje na profesjonalną opiekę.
