Kochani Pacjenci, najbardziej rozwiniętym zmysłem u nowo narodzonego dziecka jest zmysł dotyku, który, co ciekawe, kształtuje się już na początku życia płodowego. To właśnie za pomocą dotyku maluszek zaczyna poznawać świat i nawiązywać relację ze swoimi opiekunami, dlatego tak ważne dla prawidłowego rozwoju małego człowieka jest jak najwcześniejsze rozpoczęcie stymulacji dotykiem. Tak naprawdę powinna ona zostać zainicjowana natychmiast po porodzie (o ile oczywiście nie ma ku temu medycznych przeciwwskazań), a w kolejnych dniach należy ją kontynuować możliwie jak najczęściej. I właśnie w tym miejscu przechodzimy do tematu, czyli kangurowania. Na czym ono dokładnie polega? Jaki niesie ze sobą korzyści? Jak prawidłowo ułożyć maluszka? Wreszcie, czy kangurować może tylko mama? Na te i inne pytania odpowiadamy w niniejszym tekście.
Kangurowanie uważa się za najprostszą formę kontaktu z noworodkiem, a polega ono po prostu na przytuleniu dziecka „skóra do skóry” (SDS). Co ciekawe, nazwa jest wynikiem obserwacji świata zwierząt, a konkretnie kangurów, które rodzą się w stanie embrionalnym i dojrzewają dopiero w torbie swojej matki. Metoda ta nie jest też szczególnie nowa. Już w 1978 roku w szpitalu w Bogocie kładziono wcześniaki na piersiach matek dając im tym samym szanse na przeżycie, z tym, że wtedy postępowano tak z powodu… braków w personelu i specjalistycznym sprzęcie.
Przejdźmy teraz do sedna, czyli do tego, jak kangurowanie powinno wyglądać. Otóż maluszka kładziemy na piersi, koniecznie na gołej skórze, ubranego jedynie w pieluszkę i okrytego z zewnątrz kocykiem. Powinien leżeć w tak zwanej pozycji „na żabkę”, z twarzą zwróconą w bok. Co istotne, metoda ta jest w pełni bezpieczna zarówno dla dzieci zdrowych, jak i tych urodzonych przedwcześnie, o ile oczywiście są w stabilnym stanie.
A jakie korzyści niesie ze sobą kangurowanie? Przede wszystkim dotyk i ciepło rodziców warunkują prawidłowy rozwój psychosomatyczny dziecka, zaspokajają jego potrzeby emocjonalne, szczególnie potrzebę bliskości i kontaktu, co ma duży wpływ na rozwój noworodka w przyszłości. Ponadto, kontakt fizyczny z opiekunami pozwala maluchowi szybciej zaadoptować się w nowym środowisku, zniwelować stres związany z porodem oraz daje poczucie bezpieczeństwa. Dzięki dotykowi dziecko szybciej się uspokaja, łatwiej zapada w sen oraz chętniej i efektywniej ssie pierś. Dowiedziono nawet, że kangurowane niemowlaki są dłużej karmione przez matki, co korzystnie wpływa na ich rozwój. Na tym jednak nie koniec! Podczas przytulania skóra dziecka kolonizowana jest przez fizjologiczną florę bakteryjną rodziców dzięki czemu staje się ono silniejsze i bardziej odporne. Co więcej, kangurowanie redukuje ryzyko wystąpienia u młodego człowieka problemów z układem krążenia i oddechowym oraz zapewnia szybszy przyrost masy ciała co przekłada się na skrócenie pobytu w szpitalu. Warto też wspomnieć, że przy kontakcie skóra do skóry zachodzi mechanizm synchronizacji temperatury ciała dziecka i opiekuna. Kiedy robi się za zimno, temperatura ciała osoby kangurującej rośnie, a kiedy za gorąco – spada. Jest to szczególnie ważne w przypadku wcześniaków, które mają zwykle zaburzony mechanizm termoregulacji. A skoro już mowa o niemowlakach urodzonych przedwcześnie, to często są one poddawane męczącym procedurom medycznym, a kangurowanie pomaga im łatwiej je znieść, niweluje stres i zwiększa komfort. Dlatego nawet w przypadku maluszków przebywających w inkubatorze, o ile oczywiście nie ma ku temu przeciwwskazań, zaleca się codzienne kangurowanie.
Warto też wspomnieć, że kangurowanie przynosi korzyści nie tylko maluszkowi, ale i rodzicom. W przypadku matki umożliwia szybsze obkurczanie się macicy, zmniejsza krwawienie po porodzie, wpływa na prawidłowy rozwój laktacji oraz redukuje ryzyko wystąpienia depresji poporodowej. Ponadto, kontakt z dzieckiem pozwala opiekunom na oswojenie się z nową rolą, dodaje pewności siebie i bierze udział w budowanie wzajemnej więzi. Co istotne, jeżeli kobieta nie czuje się po porodzie dobrze, jej obowiązki może, a nawet powinien przejąć ojciec. Natomiast w późniejszym okresie dobrze, aby opiekunowie wymieniali się w tej roli. Dzięki takiemu podejściu ojciec łatwiej i szybciej wdraża się w opiekę na dzieckiem, czuje się potrzebny i może odciążyć partnerkę.
Na koniec dodajmy jeszcze, że kangurowanie powinno być praktykowane codziennie, przez 1 godzinę lub dłużej, co najmniej do momentu ukończenia przez dziecko 3 miesiąca życia. Jest to metoda prosta, niewymagająca żadnego specjalistycznego sprzętu ani drogich gadżetów dlatego bywa czasami bagatelizowana. Bardzo jednak, niesłusznie, ponieważ niesie ze sobą całe spectrum korzyści dla obu stron!
