Jaki ma związek otyłość z objętością istoty szarej w mózgu? Czy nadwaga może się przyczyniać do demencji? Jaką rolę odgrywa tu płeć? O tym i kilku innych kwestiach piszemy w poniższych akapitach.
Już od dłuższego czasu bardzo wiele mówi się o tzw. „epidemii otyłości” i chorobach, do których nadmierna masa ciała może się przyczyniać. O czym mowa? Oczywiście o cukrzycy, miażdżycy, nadciśnieniu, chorobach 🫀 serca, chorobach zwyrodnieniowych stawów czy niedoczynności tarczycy, żeby wymienić tylko kilka. To jednak nie koniec. Jak zauważyli naukowcy, znacznej nadwadze towarzyszy zwykle zmniejszenie objętości ważnych struktur, między innymi istoty szarej zlokalizowanej w centralnej części mózgu. Co ciekawe, problem ten jest szczególnie widoczny u osób, które mają większy stosunek obwodu talii do bioder. Dodatkowo większa ilość tłuszczu wiąże się z niewielkimi zmianami w istocie białej. Co to oznacza w praktyce? Otóż mniejsza ilość istoty szarej to nic innego jak utrata neuronów, natomiast zmiany w istocie białej przekładają się na gorsze połączenie pomiędzy różnymi rejonami mózgu.
Co ważne, nie do końca jeszcze wiadomo, czy owe zmiany wywołane są otyłością, czy też występują wcześniej i przyczyniają się do wzrostu masy ciała. Pewnym jest jednak, że podkorowa istota szara uczestniczy z odczuwania przyjemności z jedzenia, zatem zmiany w jej obrębie mogą utrudniać kontrolowanie wagi.
Ważną rolę odgrywa tu też płeć. Zaobserwowano, że u mężczyzn większej ilości tłuszczu towarzyszyła mniejsza objętość istoty szarej w ogólnym ujęciu oraz w wybranych rejonach obejmujących m.in. tzw. układ nagrody i części odpowiedzialne za ruch. Z kolei u kobiet różnice dotyczyły przede wszystkim zaangażowanej w ruch gałki białej.
Na pytanie o przyczyny związku między nadwagą, a gorszą pracą mózgu nie ma jeszcze jednoznacznej odpowiedzi. Być może wiąże się to z gromadzeniem się tłuszczu w naczyniach krwionośnych i ich zwężeniem, a może z wytwarzanymi przez tkankę tłuszczową hormonami, które miałyby zaburzać pracę mózgu? Na rozwiązanie zagadki przyjdzie nam zapewne jeszcze trochę poczekać, jednak z naszej perspektywy nie to jest najważniejsze. Kluczowe znaczenie ma fakt, że mózg „ceni sobie” umiar, zatem zarówno zbyt wysoka jak i zbyt niska masa ciała będą na niego źle oddziaływać. Co zatem robić? Otóż to, co powtarzamy ciągle i ciągle, niemalże do znudzenia. Prowadzić zrównoważony tryb życia obejmujący odpowiednią dietę, wypoczynek oraz aktywność fizyczną. Ułatwi to utrzymanie optymalnej masy ciała i przyczyni się do dobrego samopoczucia i profilaktyki wielu chorób.
