Drodzy Pacjenci, ciąża to szczególny czas dla kobiety, jednocześnie jednak nie lada wyzwanie dla jej organizmu. Nic zatem dziwnego, że w tym okresie może pojawić się szereg dolegliwości, a jednym z najczęstszych zaburzeń metabolicznych jest cukrzyca ciążowa. Co ważne, jest to zaburzenie tolerancji węglowodanów, które po raz pierwszy zostało rozpoznane w okresie ciąży i ustępuje po jej zakończeniu. Czy jest to poważny powód do zmartwień? Jakie są objawy cukrzycy ciążowej? Jakich zmian w stylu życia i diecie wymaga od kobiety? Czy stanowi zagrożenie dla dziecka? Na czym polega leczenie? W sieci krąży na ten temat wiele mitów, dlatego poprosiliśmy naszego specjalistę, lek. diabetologa Mateusza Klamanna o rozwianie wszelkich wątpliwości.
Na początek trzeba podkreślić, że ciąża z zasady charakteryzuje się podwyższonym poziomem insuliny i mniejszą na nią wrażliwością. Jest to konieczne dla zapewnienia dziecku odpowiedniej podaży składników odżywczych. Niestety, u niektórych kobiet funkcjonowanie komórek trzustki nie dostosowuje się do aktualnych potrzeb organizmu i, w efekcie, stężenie glukozy we krwi niebezpiecznie wzrasta. Stan ten nazywamy cukrzycą ciążową i najczęściej rozpoznajemy go w 24-28 tygodniu ciąży.
Problem dotyczy w przeważającej mierze kobiet, u których występują czynniki ryzyka, w tym:
- nadwaga lub otyłość,
- nadciśnienie tętnicze zdiagnozowane przed ciążą,
- wiek powyżej 35 lat,
- przypadki cukrzycy typu 2 w rodzinie,
- urodzenie dziecka o masie ciała powyżej 4 kg,
- zespół policystycznych jajników.
Co jednak ważne, u dość sporej grupy pań, mimo braku któregokolwiek z powyższych czynników, może dojść do wystąpienia cukrzycy.
W większości przypadków cukrzyca ciążowa nie wywołuje żadnych objawów, dlatego dla jej wykrycia konieczne jest przeprowadzenie doustnego testu obciążenia glukozą. Rozpoznanie choroby stawia się w przypadku wystąpienia któregokolwiek z następujących kryteriów:
- poziom glukozy na czczo wynosi co najmniej 92 mg/dl,
- poziom glukozy w 60 minucie badania wynosi 180 mg/dl i więcej,
- poziom glukozy w 120 minucie badania wynosi 153 mg/dl i więcej.
Do badania należy się zgłosić rano, na czczo i trzeba sobie na nie zarezerwować ok. 2 godzin.
Leczenie cukrzycy ciążowej sprowadza się w głównej mierze do wprowadzenia odpowiedniej diety. Zaleca się ustalenie regularnych pór posiłków oraz wybieranie produktów o niskim indeksie glikemicznym. Z menu należy wykluczyć cukier, słodycze, napoje gazowane, przetwory owocowe, dżemy i miód, a także produkty gotowe i przetworzone. Dobrym wyborem będzie pieczywo razowe i graham, gruboziarniste kasze, makaron pełnoziarnisty, brązowy ryż, chude mięsa, ryby, jogurt naturalny oraz twarogi. Warto też sięgnąć po warzywa niskowęglowodanowe, zwłaszcza szparagi, ogórki, pomidory, marchew czy rzepę. Jeżeli nie ma ku temu żadnych przeciwwskazań, zaleca się regularną aktywność fizyczną, ponieważ pomaga ona zmniejszych insulinooporność, a tym samym stężenie glukozy we krwi. Co ważne, dieta ta nie może służyć odchudzaniu, ponieważ kobieta w ciąży nie tylko nie może być głodna, ale też musi dostarczyć wszystkich niezbędnych składników odżywczych dziecku – podkreśla lek. diabetolog Mateusz Klamann. Dobrze jest też kontrolować stężenie glukozy we krwi za pomocą glukometru ok. 1 godzinę po każdym posiłku.
Należy pamiętać, że cukrzyca ciążowa wymaga rozpoznania i leczenia, ponieważ stanowi poważne zagrożenie dla dziecka. Przede wszystkim może wystąpić makrosomia, czyli zbyt duża masa urodzeniowa noworodka. Ponadto, po porodzie może się u dziecka pojawić hipoglikemia. Wreszcie, cukrzyca ciążowa może się przyczynić do powstania wad rozwojowych oraz wcześniactwa. Na tym jednak nie koniec! Cukrzyca ciążowa powinna być traktowana jako sygnał ostrzegawczy. Wskazuje ona, że kobieta ma skłonność, najprawdopodobniej genetyczną, do zaburzeń gospodarki węglowodanowej i w dalszej przyszłości, może u niej dojść do rozwoju cukrzycy typu 2. Mając to na względzie, warto szczególnie zadbać o zdrowy styl życia uwzględniający dietę i ruch nie tylko w czasie ciąży, ale i po jej zakończeniu. Szczegóły dot. diety znajdziecie w naszym dziale edukacji, z którego możecie pobrać przygotowaną na ten temat ulotkę. Dolegliwość ta, a także inne problemy pojawiające się w okresie ciąży i połogu są też omawiane na zajęciach naszej Szkoły Rodzenia.
