Skip to main content

Kardiolog radzi – choroba wieńcowa

Drodzy Pacjenci, choroba wieńcowa, nazywana również chorobą niedokrwienną serca (choć to szersze pojęcie), jest jedną z głównych dolegliwości układu krążenia w krajach wysokorozwiniętych, a jej najważniejsze powikłanie – zawał mięśnia sercowego – należy do najczęstszych przyczyn zgonów. Większą część wszystkich chorych stanowią mężczyźni po 40. roku życia, jednak zaobserwowano, że w przypadku kobiet po menopauzie liczba zachorowań praktycznie zrównuje się z panami. Czym dokładnie jest choroba wieńcowa? Jakie są jej przyczyny i objawy? Czy można jej zapobiegać i na czym polega leczenie?

Choroba niedokrwienna serca (ChNS) to patologia, której towarzyszy zespół charakterystycznych objawów, wynikających z niewystarczającego zaopatrzeniu mięśnia sercowego w tlen i substancje odżywcze – tłumaczy lek. Rafał Rudzik. Za taki stan rzeczy odpowiadają czynniki pierwotne lub wtórne. W pierwszym przypadku są to najczęściej zmiany miażdżycowe, w przebiegu których dochodzi do gromadzenia się w naczyniach krwionośnych cholesterolu oraz komórek zapalnych i, w konsekwencji, do zwężenia, a nawet całkowitego zamknięcia ich światła (to klasyczna postać ChNS – choroba wieńcowa). Inną przyczyną może być zator tętnicy wieńcowej wywołany zamknięciem naczynia materiałem innym niż cholesterol, np. zakażeniem bakteryjnym lub infekcyjnym zapaleniem wsierdzia. Do zwężenia tętnic wieńcowych może też dojść w wyniku takich dolegliwości, jak kiła, twardzina układowa, choroba Kawasaki oraz toczeń rumieniowaty. U niektórych chorych za problemem stoi też wrodzony niedorozwój tętnic oraz urazy prowadzące do zwężenia tętnic, na przykład ucisk przez powstałego w wyniku uderzenia krwiaka.

Jeśli natomiast chodzi o czynniki wtórne, to mówimy tu przede wszystkim o niedociśnieniu (powodującym niewystarczający przepływ krwi przez tętnice wieńcowe), zatruciu tlenkiem węgla, nieprawidłowym skurczu ściany tętnicy wieńcowej, anemii, a także zwężeniu światła tętnicy na skutek źle przebiegających nadtętniczo mostków mięśniowych. Nie bez znaczenia są też czynniki ryzyka rozwoju miażdżycy, które, co logiczne, są bardzo podobne jak choroby wieńcowej. Mowa tu o wieku pacjenta, czynnikach genetycznych, dyslipidemii, paleniu tytoniu, cukrzycy, nadciśnieniu tętniczym, otyłości, niewydolności nerek oraz siedzącym trybie życia.

Co ważne, podkreśla lek. Rafał Rudzik, choroba wieńcowa rozwija się przez wiele lat, a jej początki są łatwe do przeoczenia. Dopiero z czasem pojawia się typowy dla niej ból w klatce piersiowej, najpierw lekki i sporadyczny, później coraz częstszy i bardziej intensywny. Niepokój powinno też wzbudzić uczucie gniecenia, pieczenia i/lub ucisku w klatce piersiowej, szczególnie przy towarzyszącym wysiłku, a także duszność, szybsza męczliwość oraz osłabienie.

Diagnostyka choroby wieńcowej składa się z serii badań, a ich dobór zależy od stanu pacjenta i nasilenia symptomów. Najczęściej jest to interpretacja zapisu EKG spoczynkowego i wysiłkowego, echokardiografia i ostatecznie koronarografia. Duże znaczenie ma zwłaszcza ta ostatnia, ponieważ, w przypadku pacjentów z przewlekłym zespołem wieńcowym, dolegliwości mogą się pojawiać tylko w czasie zwiększonej aktywności fizycznej, natomiast w czasie spoczynku ból nie występuje, a zapis EKG jest prawidłowy. Próba wysiłkowa polega na wykonaniu przez pacjenta intensywnego wysiłku (marsz na bieżni, jazda na rowerku stacjonarnym), w czasie którego chory jest stale monitorowany. Wykonuje się pomiar ciśnienia tętniczego oraz rejestrację EKG, a w razie wystąpienia zmian niedokrwiennych w jego zapisie, dolegliwości bólowych w klatce piersiowej lub określnych zaburzeń rytmu serca, próba zostaje przerwana i uznaje się ją za dodatnią.

Terapia choroby wieńcowej sprowadza się do 3 głównych metod, jakimi są modyfikacja stylu życia, farmakoterapia oraz leczenie inwazyjne. Na wczesnych etapach rozwoju dolegliwości stosuje się głównie 2 pierwsze, natomiast trzecia zarezerwowana jest dla pacjentów z zaawansowaną chorobą oraz ostrymi zespołami wieńcowymi. Rokowania zależą od etapu, na jakim choroba wieńcowa została rozpoznana, wieku pacjenta oraz ewentualnych chorób współistniejących. Dlatego właśnie tak ważne jest wykonywanie badań profilaktycznych, zwłaszcza w przypadku osób znajdujących się w grupie ryzyka. Wszystko po to by nie dopuścić do najgroźniejszego czyli zawału mięśnia sercowego, będącego bezpośrednim zagrożeniem życia.

Maciej Skrzetuski

Author Maciej Skrzetuski

More posts by Maciej Skrzetuski